Driekoningen in Italië

Driekoningen was in mijn jonge jaren een belangrijke dag. Einde van de Kersttijd, einde van de kerstvakantie in zicht. De kerstbomen konden worden afgetuigd en in de fik gestoken. Het verhaal van de drie koningen die het allerteerste Kindeke Jesus met geschenken kwamen gedenken had ik destijds maar matig paraat, en nu nog minder. Er zaten ook geen voordeeltjes aan vast. Cadeautjes hadden we al van Sinterklaas gekregen. Wel gingen we verkleed als drie koningen langs de deuren in de hoop dat er wat te snoepen viel te scoren.
Hoe anders gaat het hier. Driekoningen (Epifania) is een belangrijke dag. Toen ik vanochtend boodschappen ging doen voor het ontbijt bleken de meeste winkels gesloten. En de kerk in onze straat klonk gezang. Bij de katholieken hier (op zijn tijd lijkt iedereen dat hier te zijn) is de dag van drie koningen dus zeker nog belangrijk.  In de hoofden van de kindertjes ligt de betekenis van deze dag zeker en vast bij La Befana, een ouwe heks.

Met Driekoningen wordt ook in Italië de kerstperiode officieel afgesloten. Dat hoef je de kinderen niet te vertellen, want zij wachten al dagen op de komst van Befana.

In de nacht van 5 op 6 januari komt de vriendelijke ouwe heks de kinderen namelijk cadeautjes brengen, maar alleen bij de kindertjes die zoet zijn geweest. Stoute kinderen krijgen kolen en as. La Befana vliegt op haar bezem rond en heeft een zak met cadeautjes over haar schouder hangen. Inhoud: snoepjes en chocolaatjes etc..

Kinderen hangen hun sokken aan de schoorsteenmantel, bij de open haard en zetten voor deze lieve oude vrouw een bord met een mandarijntje, een sinaasappel en een glas wijn (!) klaar. De volgende ochtend is het maal door haar verorberd en staat haar handafdruk in as op het bord. De cadeautjes wachten in de sok, en altijd ligt er ook een beetje kolen of as onder in de sok, want geen enkel kind is het hele jaar door braaf geweest. Het bijbehorende versje vertelt dat ze 's nachts komt, getooid met een Romeinse hoed en met kapotte schoenen aan haar voeten:

 La Befana vien di notte
con le scarpe tutte rotte
col cappello alla romana
viva viva La Befana!

Haar herkomst zou terug te voeren zijn op de Kelten en Druïden die destijds in de Alpen hun eigen riten hadden. Anderen beweren dat haar primaire functie dient om de band tussen de familie en de voorouders aan te halen en te versterken door uitwisseling van cadeaus. De kinderen vormen daarbij de vertegenwoordigers van de voorouders. Weer anderen beweren dat La Befana een afgeleide is van het Griekse woord 'Epifania' - onze Driekoningendag. Zij brengt cadeautjes als herinnering aan de cadeaus die aan het kindje Jezus werden gebracht door I Re Magi, de drie koningen.
Hoe dan ook: voor de Italiaanse kinderen is deze nacht net zo spannend als Sinterklaasnacht voor de Nederlandse kleintjes.

Terwijl de kinderen vol spanning afwachten of zij snoep of kolen krijgen, is 5 januari voor volwassenen een goede gelegenheid om vrouwen lastig te vallen met sms’jes als deze:…

Se quando arriva La Befana ti guarda, piange e ti abbraccia...capiscila... non sapeva di avere una sorella gemella!
Wanneer La Befana komt en jou ziet, in huilen uitbarst en je omhelst….probeer haar dan te begrijpen…ze had er geen benul van dat ze een tweelingzus had!



                              La Befana in de etalage in Lucca

De vakanties zijn voorbij, de kerstperiode is afgesloten, het nieuwe jaar is nu echt vertrokken. Rap, rap worden de kerstetalages omgebouwd. De uitverkoop is begonnen!